Ο λόφος Κόντρα Γκλιάτε – Ψηλοκορυφή στο νότιο άκρο του σημερινού δήμου Κρωπίας κατέχει στρατηγική θέση, καθώς ελέγχει τη χερσαία διαδρομή από την Αθήνα προς τα μεταλλεία και τα εργαστήρια παραγωγής αργύρου, καθώς και τα εύφορα εδάφη της νοτιοανατολικής Αττικής. Πρόκειται για σχετικά απότομο λόφο, με κύρια πρόσβαση από τη δυτική πλευρά του.

Η κατοίκησή του αρχίζει στα τέλη της νεολιθικής εποχής (μέσα 4ης χιλιετίας π.Χ) και συνεχίζεται μέχρι τους πρώτους αιώνες της μυκηναϊκής εποχής (π.1500 π.Χ.) όταν οχυρώθηκε με ισχυρό τείχος. Στο ανώτερο άνδηρο κάτω από τη βραχώδη κορυφή εντοπίστηκαν λείψανα κτηρίων που χρονολογούνται στη μεσοελλαδική εποχή. Ισχυροί αναλημματικοί τοίχοι συγκρατούσαν τα διαδοχικά άνδηρα (οικ. Μουρίκη).

Μεταξύ των αναλημμάτων εντοπίστηκαν κτήρια ενός ή δύο δωματίων. Αυτή η πλευρά κατοικείται τουλάχιστον κατά τη μέση και ύστερη εποχή του χαλκού, φάση με την οποία συνδέεται και το μυκηναϊκό νεκροταφείο στο Βουρβάτσι, θέση στα βορειοδυτικά του λόφου.

Στη γεωμετρική εποχή (μέσα 8ου αι. π.Χ) ιδρύεται ιερό, με ακμή και κατά την επόμενη αρχαϊκή περίοδο, αφιερωμένο σε γυναικεία θεότητα (βάσει των ανασκαφικών ευρημάτων-κεραμεική και ειδώλια) πιθανότατα στις Νύμφες. Κατά τους αιώνες που ακολουθούν, τα ευρήματα μειώνονται σταδιακά αλλά ο χώρος διατηρεί την ιερότητά του όπως δηλώνει η ίδρυση χριστιανικού ναού του Αγίου Γεωργίου κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο ( 5ο-6ο μ.Χ. αι.)

Κατά τον Παυσανία (Αττικά, Ι 31,3) εκεί βρισκόταν ο τάφος του Κραναού, σημαντικού μυθικού βασιλιά των Αθηνών κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους, ο οποίος διαδέχθηκε στην εξουσία τον Κέκροπα. Ο Αμφικτύων, σύζυγος της κόρης του Κραναού, πήρε την εξουσία από τον πεθερό του, ο οποίος μαζί με τους υπερασπιστές του κατέφυγε στις Λαμπτρές, πιθανότατα τόπο καταγωγής του, όπου και ετάφη μετά τον θάνατό του. Στην εποχή του Παυσανία (2ος μ.Χ. αι.) σωζόταν κάποια μορφή ταφικού μνημείου ή ηρώου που ιδρύθηκε στη μνήμη του Κραναού όπως μας πληροφορεί η επιγραφή:  «’΄Εστι καί ἐς ἐμέ ἐν τοῑς λαμπτρεῦσι Κραναοῦ μνῆμα».

(1) Η Ακρόπολη του Κόντρα Γκλιάτε και ο Δήμος των Παράλιων Λαμπτρών – ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ελένη Σ. Παπαφλωράτου, αρχαιολόγος Β΄Ε.Π.Κ.Α., ΥΠ.ΠΟ.Τ