Υμηττός

Σιν Πάλη

Το ιστορικό της ανακάλυψης των ερειπίων του εξωκλησιού του Σιν-Πάλη και  οι σχετικές παραδόσεις.

Ο λαογράφος – συγγραφέας Γιάννης Πρόφης στην ομιλία του (1) στην διημερίδα «Κορωπί – Υμηττός: Συνοδοιπόροι στο χρόνο, Κορωπί 2012» ανέφερε τα εξής:

Το εξωκλήσι ήταν ήδη ερείπιο επί τουρκοκρατίας και μέχρι το τέλος του 20ου αι. στη θέση του φαινόταν μόνο ένας μεγάλος σωρός από πέτρες (γκομοράδα). Επειδή υπήρχε αμφιβολία αν πράγματι εκεί βρισκόταν η θέση  του ναού, ο Επιμορφωτικός  Σύλλογος Κορωπίου διοργάνωσε δύο εθελοντικές εξορμήσεις, που απαρτίζονταν από  15  περίπου  μέλη  του  τις  Κυριακές 6  και  13  Μαΐου    1990,  προκειμένου  να  εξακριβωθεί  το  βάσιμο  της  παράδοσης.  Η  ομάδα  αυτή  μετακίνησε  τότε  όλες  τις  πέτρες, που είχαν ρίξει κατά καιρούς οι ιδιοκτήτες των γύρω ορεινών χωραφιών, και  έτσι  αποκαλύφτηκε  το  κυκλικό  ιερό  και  το  εν  μέρει  κατεστραμμένο  πλακόστρωτο  δάπεδο του εξωκλησιού, που έχει συνολικές διαστάσεις περίπου 10 Χ 5 μ. Το εξωκλήσι φαίνεται ότι διέθετε και νάρθηκα μήκους 3,5 μ. Σε απόσταση 2 μ. από τη ΝΔ γωνία υπάρχει υπόγειο χτιστό πιθάρι βάθους 1 μ. περίπου που χρησίμευε πιθανώς ως δεξαμενή νερού. 

Σχετικά με το εξωκλήσι, υπάρχει ενδιαφέρουσα τοπική παράδοση με δύο παραλλαγές:

α) Ότι εκεί διανυκτέρευσε ο απόστολος Παύλος πριν πάει στην Αθήνα, κυνηγημένος από τους κατοίκους του χωριού Φιλιάτι (51 μ.Χ.). Ο Παύλος, σύμφωνα και με τις  Πράξεις των Αποστόλων (Κεφ. 17, § 14), ήρθε  από τη Βέροια της Μακεδονίας στην  Αθήνα δια  θαλάσσης,  χωρίς  να  καθορίζεται  πού  ακριβώς  αποβιβάστηκε.  Μια  υπόθεση  είναι  να  αποβιβάστηκε  στο  Πόρτο-Ράφτη.  Από  εκεί  λοιπόν  ο  Παύλος   ξεκίνησε πεζός για την Αθήνα, χρησιμοποιώντας τη συντομότερη διαδρομή, που ήταν  αρχικά η Στειρία Οδός (Πορτο-Ράφτη – Μαρκοπούλου) και στη συνέχεια η Σφηττία  Οδός, δηλ. το διάσελο του Υμηττού, σημερινή Ντούκα. Αυτή τη θαλάσσια διαδρομή  χρησιμοποιούσαν εξάλλου κατά την αρχαιότητα και οι ίδιοι οι Αθηναίοι.

β) Ότι ο απόστολος Παύλος έμεινε στην τοποθεσία όπου το εξωκλήσι για αρκετές  μέρες, για να κρυφτεί από τους Αθηναίους, που τον καταδίωξαν μετά το λόγο του  στην Πνύκα, επειδή κήρυξε τη νέα θρησκεία. Για τους λόγους αυτούς οι κάτοικοι του Σφηττού ή του Φιλιάτι μετά από πολλά  χρόνια έφτιαξαν προς τιμή του αυτό το εξωκλήσι. Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι οι  Πράξεις  των  Αποστόλων  δεν  αναφέρουν  ότι  ο  Παύλος  εδιώχθη  από  τους  Αθηναίους, αν και φαίνεται καθαρά ότι δεν έτυχε καλής υποδοχής. Όσον αφορά τις πιο πάνω παραδόσεις, απλώς παρατηρούμε ότι την εποχή  εκείνη στην περιοχή του σημερινού Κορωπίου υπήρχε η πόλη του Σφηττού και όχι  το πολύ μεταγενέστερο Φιλιάτι. Παρατηρούμε επίσης ότι ναι μεν δεν υπάρχει κανένα  στοιχείο που να τις επιβεβαιώνει, ωστόσο κινούνται μέσα σε λογικά πλαίσια και θα μπορούσαν να μην απέχουν από την πραγματικότητα.

(1) Γιάννη Πρόφης, λαογράφος – συγγραφέας. «Το ιστορικό της ανακάλυψης των ερειπίων του εξωκλησιού του Σιν-Πάλη και  οι σχετικές παραδόσεις». Διημερίδα Κορωπί – Υμηττό: Συνοδοιπόροι στο χρόνο. Κορωπί 2012.