Υμηττός

Χαλιδού (Χαλλειδού)

Η Χαλιδού είναι τοποθεσία στους πρόποδες του κυρίως Υμηττού, βόρεια της Μπουρμπουτσάνας και νοτιοδυτικά της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου Παιανίας.

Στην περιοχή κατά την κλασική αρχαιότητα υπήρχε ο μικρός δήμος της Κίκκυνας (χωρίς να είναι απόλυτα εξακριβωμένο), δήμος της Μεσογαίας και της ακαμαντίδος φυλής, όπως και ο γειτονικός Σφηττός.

Πριν έλθουν οι Αρβανίτες, η περιοχή κατοικείτο από αυτόχθονες. Το ενεπίγραφο ανάγλυφο του 1302 μ. Χ., που ανακάλυψε ο αρχαιολόγος Ν. Κοτζιάς, μαρτυρά για κάποιον χριστιανό κτήτορα Δημήτριο Ιωάννου Χαλιδίτη, ο οποίος πιθανώς κατείχε μέρος της περιοχής. Τα ερείπια εκκλησιών και λείψανα άλλων κτισμάτων που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή πιστοποιούν, κατά τον Ν. Κοτζιά, την κατοίκηση της περιοχής στην εποχή εκείνη.

Την περίοδο της φραγκοκρατίας και ιδιαίτερα την περίοδο των Φλωρεντίνων, η περιοχή της Χαλιδούς, μαζί με την περιοχή του Αγίου Νικολάου, υπήρξαν μέρος του τιμαρίου του Καρελά.

Το τσιφλίκι αυτό, έκτασης 8,100 στρεμμάτων, είχε σχήμα περίπου παραλληλόγραμμου και όρια από μια πλευρά το χωριό Λιόπεσι, από την άλλη το κτήμα του Κουρσαλά, από την τρίτη τον Υμηττό και τέλος, από την οδό Κερατέας. Τα τρία τέταρτα του τσιφλικιού ήταν δάσος κυρίως πεύκων σε ποσοστό 90% αλλά και βελανιδιών και χαρουπιών. Στο υπόλοιπο ήταν εγκατεστημένοι οικισμοί  και καλλιεργούμενες εκτάσεις.

Κατά την τουρκοκρατία ο πληθυσμός άρχισε να εγκαταλείπει την περιοχή και να μετακινείται στα χωριά του Κορωπίου και της Παιανίας. Κάποιες οικογένειες όπως αυτή των Δαβαραίων μετακινήθηκαν και στα δυο χωριά.

Το πελώριο δάσος του Καρελά και της Χαλιδούς τελικά αποψιλώθηκε. Τα πρώτα 3,000 στρέμματα αποψιλώθηκαν την περίοδο 1912 με 1919 για να προμηθευτεί η Αθήνα ξυλοκάρβουνο και καυσόξυλα και άλλα 2,500 στρέμματα μέχρι το 1925.

Η περιοχή είχε πάντα πολλά νερά και μάλιστα τρεχούμενα, περισσότερα από κάθε άλλη περιοχή βόρεια μέχρι το Σταυρό. Εκεί κατασκευάστηκε το παλιό υδραγωγείο της Παιανίας και εκεί έγιναν οι κοινοτικές γεωτρήσεις σε αναζήτηση μόνιμης λύσης στο πρόβλημα της ύδρευσης της Παιανίας. Με την αποψίλωση της περιοχής το επιφανειακό νερό λιγόστεψε και εν συνεχεία με τα κατασκευαστικά λάθη των κοινοτικών γεωτρήσεων και του αρτεσιανού παρακείμενης οικίας στέρεψε το υδραγωγείο.

Για την ετυμολογία της ονομασίας διατυπώθηκαν πολλές απόψεις. Οι περισσότερες  όπως αυτές  των Σουρμελή, Leake αλλά και Χατζησωτηρίου συνδέουν την ονομασία με κάποιους αρχαίους δήμους (Εχελιδών, Χολλειδών). Ο Σαρρής και ο Κοτζιάς πιστεύουν ότι η ονομασία είναι αρβανίτικη (χλιαρά νερά, χαλί τόπου) ενώ ο Γιάννης Πρόφης πιστεύει ότι καμμιά θεωρία δεν είναι πειστική. Όπως γράφει, το βέβαιο είναι ότι η ονομασία προέρχεται από αρχαία ελληνική λέξη ή το βυζαντινό γυναικείο όνομα Χελιδώ (το ω προφερόταν ου, δηλ. Χελιδού).